پاسخ به شش سوال کلیدی درباره مصاحبه دکتری وزارت بهداشت

[feyzi1400]

 

این روزها داوطلبین مصاحبه دکتری وزارت بهداشت شدیدا در تب و تاب مصاحبه هستن و سوالات زیادی در این باره از من پرسیدن. خیلی از دوستان که برای بار اول مصاحبه رو تجربه می‌کنن نمی‌دونن در ایستگاه‌های مختلف چه سوالاتی ازشون پرسیده می‌شه و چطور باید به اون سوالات جواب بدن. از اونجایی که من در مصاحبه وزارت بهداشت سال ۹۶ تونستم نمره ۵۰ از ۵۰ رو کسب کنم در این مقاله قرار هست درباره تجربه خودم در خصوص آزمون دکتری وزارت بهداشت و وزارت علوم توضیح بدم.

 

سوال ۱: چه رشته‌ای هستم و چند بار مصاحبه رفتم؟

من دانشجوی دکتری سیاستگذاری سلامت هستم و دوبار آزمون دکتری وزارت بهداشت دادم که هر دوبار برای مصاحبه پذیرفته شدم (سال ۹۵ و ۹۶). یک بار هم به عنوان دعوت شدگان مصاحبه بدون کنکور وزارت علوم در رشته مدیریت بازرگانی گرایش بازاریابی دعوت شدم (سال ۹۵). بنابراین می‌شه گفت تجربه شرکت در ۳ تا مصاحبه دکتری رو دارم.

سوال ۲: مصاحبه وزارت علوم و وزارت بهداشت با هم متفاوته؟

اگه بخوام یک جواب کلی بدم، بله! تجربه‌ای که من از مصاحبه وزارت بهداشت و وزارت علوم داشتم کاملا متفاوت بود. در مصاحبه وزارت علوم اساتید همگی در یک اتاق هستن و تمامی فرایند مصاحبه در همونجا انجام می‌شه، به عبارتی ایستگاهی نیست. کل فرایند مصاحبه برای وزارت علوم ۵ تا ۸ دقیقه بیشتر طول نمی‌کشه و بنابراین طبیعی هست که خیلی عمیق مورد بررسی قرار نمی‌گیرین. در طی این فرایند از شما می‌خوان خودتون رو معرفی کنید و بگید چرا این رشته رو امتحان دادید؟ درباره رزومه تون از شما سوال می‌کنن و به طور تصادفی یکی از مقالات تون رو انتخاب می‌کنن و می‌گن درباره بخش‌های مختلف اون توضیح بدید (بنابراین اگه هیچ مشارکتی در مقاله نداشته باشید و اسمتون رو الکی! اتوی مقاله زده باشن لو می‌رید!!). در ادامه یه پاراگراف انگلیسی می‌دن و می‌گن به فارسی ترجمه کنید. و در نهایت یه متن فارسی می‌دن که باید به انگلیسی برگردان کنید.

مصاحبه وزارت بهداشت از سال ۹۵ به صورت ایستگاهی برگزار می‌شه که ابتدا به صورت ۵ ایستگاه پایان‌نامه، سرچ پیشرفته، سخنرانی، ارائه تخصصی و زبان انگلیسی بود. مدت زمان هر ایستگاه بین ۵ تا ۸ دقیقه هست، یعنی در مجموع حدود ۲۵ تا ۴۰ دقیقه طول می‌کشه. بنابراین می‌شه فهمید که مصاحبه وزارت بهداشت به مراتب عمیق‌تر و علمی‌تر از مصاحبه وزارت علومه و میزان دخالت نظر شخصی داورها خیلی کمتره.

نکته:مصاحبه وزارت بهداشت به مراتب عمیق‌تر و علمی‌تر از مصاحبه وزارت علومه و میزان دخالت نظر شخصی داورها خیلی کمتره.

سوال ۳: فرایند مصاحبه چطور انجام میشه و جزئیات هر یک از این ایستگاه‌ها چیه؟

در روز جلسه آزمون ابتدا حضور و غیاب می‌شید و کارت ورود به جلسه‌تون بررسی می‌شه. بعد همه وسایل تون رو باید تحویل بدید و به اتاق قرنطینه راهنمایی بشید. به صورت گروه‌های پنج نفری -که معمولا بر اساس حروف الفبا گروه بندی شدید- حاضر می‌شید و وارد ایستگاه‌ها می‌شید. معمولا در هر ایستگاه ۲ تا ۳ نفر داور و ارزیاب حضور دارن که مجموعا میشه ۱۰ تا ۱۵ نفر. در نهایت هم وسایل تون رو تحویل می‌گیرید و محل برگزاری مصاحبه رو ترک می‌کنید!

نکته: قبل از اینکه وارد جزئیات هر ایستگاه بشیم، این نکته رو بگم که ممکنه محتوای سوالات هر ایستگاه در رشته‌های مختلف متفاوت باشه. اما به طور کلی موارد زیر در همه رشته‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرن:

ایستگاه اول- پایان نامه: در ایستگاه پایان نامه سوالاتی در خصوص پایان نامه‌تون می‌پرسن که می‌تونه شامل سوالات زیر باشه:

1. عنوان و موضوع پایان نامه تون چی هست؟
2. چرا انجام دادن این کار مهم بوده و شما این موضوع رو انتخاب کردین؟ (اهمیت پژوهش تون رو شرح بدید)
3. این کار روی چه جامعه پژوهشی انجام شده؟
4. روش انجام کارتون چی بوده؟ (کمی یا کیفی، ابزار گرداوری داده‌ها و روایی و پایایی اون، حجم نمونه و روش نمونه‌گیری، متد آزمایشگاهی خاص و…)
5. در نهایت به چه نتیجه‌ای رسیدید؟
6. با توجه به نتیجه پژوهش تون، چه پیشنهادی برای نظام سلامت دارید؟
7. چه پیشنهادی برای پژوهش‌های بعدی دارید؟
8. چند تا مقاله از پایان‌نامتون استخراج شده و کجا چاپ شدن؟

عمده سوالاتی که در خصوص پایان نامه می‌پرسن موارد بالا هستن. البته ممکنه موارد دیگری هم پرسیده بشه -کما اینکه در یکی از مصاحبه‌ها پرسیده شده بود- مانند تعداد رفرنس‌های پایان نامه، تعداد مطالعات داخلی و خارجی انجام شده در حوزه موضوع شما، تفاوت پژوهش شما با پژوهش‌هایی که قبلا انجام شده بود و…

ایستگاه دوم- سرچ پیشرفته: در این ایستگاه به شما یک کلیدواژه – معمولا سه کلمه‌ای- در خصوص رشته‌ای که در اون شرکت کردید می‌دن و ازتون می‌خوان در پایگاه‌های جستجو یک مقاله خوب انتخاب کنید و بگید معیار خوب بودن از نظر شما چی هست؟ شاخص اچ نویسنده اول رو پیدا کنید و در نهایت اون مقاله رو وارد نرم افزار اندنوت کنید.

ایستگاه سوم- سخنرانی: در این ایستگاه به شما یه موضوع و یه گروه هدف معرفی می‌کنن و می‌گن اون موضوع رو برای اون گروه‌ هدف خاص ارائه کنید. اینکه محتوای صحبت شما چقدر درست باشه خیلی مد نظر نیست. تو این ایستگاه بیشتر می‌خوان مهارت ارائه رو در شما ببینن. سعی کنید موضوعی که ارائه می‌دید دارای یه مقدمه، یه بدنه اصلی و در نهایت جمع بندی باشه. شما می‌تونید از داورها اجازه بگیرید و پشت تریبون بایستید یا اینکه همونجا پشت میز ارائه بدید. انتخابش با خودتونه. من ایستادن روبه روی داورها و راه رفتن در حین صحبت کردن رو پیشنهاد می‌دم. چون علاوه‌بر اینکه می‌تونه به کنترل استرس شما کمک کنه، حس بهتری هم به شما می‌ده.

ایستگاه چهارم- ارائه تخصصی: در این ایستگاه یک موضوع تخصصی به شما می‌دن و از شما می‌خوان اون موضوع رو تحلیل کنید. تحلیلی که شما انجام می‌دید باید بر اساس یه منطق یا چارچوب باشه، مثلا برای رشته مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی چارچوب اهداف نظام سلامت گزارش ۲۰۰۰ سازمان جهانی بهداشت و یا برای رشته سیاستگذاری سلامت چارچوب مثلث سیاستگذاری می‌تونن گزینه‌های خوبی باشن. هرچند که داورها به شما چارچوب‌هایی رو پیشنهاد می‌دن اما در نهایت انتخاب چارچوب با خودتونه. بنابراین چارچوبی رو انتخاب کنید که روی اون مسلط تر هستید.

در خصوص رشته‌هایی مثل میکروب شناسی و…، -تا اونجایی که من اطلاع دارم- یه کیس بالینی می‌دن و می‌خوان ضمن اینکه تشخیص می‌دید این کیس چه مشکلی داره، متناسب با اون آزمایش، دارو و یا هرچیز دیگه رو پیشنهاد بدین.

ایستگاه پنجم- زبان انگلیسی: و اما در آخرین ایستگاه ازتون می‌خوان خودتون رو به زبان انگلیسی معرفی کنید. بگید اهل کجا هستید و چند سالتونه. رشته تحصیلی تون در مقطع قبلی چی بوده و عنوان پایان نامه تون رو هم بگید. بعد از شما می‌خوان یه متن انگلیسی رو بخونید و ترجمه کنید و یه جمله رو از فارسی به انگلیسی بنویسید. در نهایت هم چند کلمه تخصصی به طور تصادفی در خصوص رشته خودتون می‌دن تا اونا رو به فارسی برگردونید.

نکته: اینو مد نظر داشته باشید که ترتیب ورود شما به ایستگاه ها ممکنه متفاوت باشه.

سوال ۴: رزومم خوب نیست، به مصاحبه امید داشته باشم؟

این سوال یکی از پر تکرارترین سوالات بود که از من پرسیده شد و جواب اون یک کلمه هست: بله، امید داشته باشید! اول اینکه الان وقت مناسبی نیست که بخواید برای رزومه ناراحت باشید، چون عملا فرصتی برای تقویت رزومه وجود نداره. دوم اینکه رزومه فقط یکی از پنج ایستگاه مصاحبه هست و بنابراین تنها یک پنجم نمره مصاحبه به اون اختصاص می‌گیره. بنابراین اگه بتونید عملکرد خوبی در سایر ایستگاه‌ها داشته باشید ضعف این ایستگاه خود به خود جبران می‌شه.

سوال ۵: آیا لازم هست اساتید ما رو بشناسن و نیاز به توصیه نامه داریم؟

اجازه بدید سوال دوم رو اول جواب بدم. در هیچ یک از ایستگاه‌های مصاحبه از شما توصیه‌نامه نمی‌خوان و اگه با خودتون توصیه‌نامه ببرید هم فایده‌ای نداره! چون کسی بهش توجهی نخواهد داشت. بنابراین روی این موضوع زمان نذارید. اساتیدی که به عنوان داور در جلسه مصاحبه حضور دارن اونقدر توانمند و باتجربه هستن که می‌تونن شما رو بدون داشتن توصیه‌نامه هم ارزیابی کنن. بنابراین پیشنهاد می‌دم به جای اینکه روی تهیه توصیه نامه وقت بذارید روی ارتقای توانمندی‌های خودتون وقت بذارید!

در خصوص اینکه آیا شناخت اساتید روی نتیجه بررسی اونها تاثیر داره یا نه هم باید بگم نه! حداقل برای من اینطور بود. من هیچ تجربه‌ای در دانشگاه‌های دیگه نداشتم و شش سال کارشناسی و ارشدم رو دانشگاه شهید صدوقی یزد خونده بودم. بنابراین قاعدتا نه من اساتید رو می شناختم و نه اون‌ها منو!! در نتیجه عملکردتون مهمتر از اینه که شما رو بشناسن.

سوال ۶: و اما توصیه‌های من برای شما

توصیه اول: داشتن اضطراب در طول فرایند مصاحبه یه چیز طبیعیه. اما اینکه بتونید اونو مدیریت کنید از همه چیز مهم‌تره. قاعدتا خیلی از شرکت‌کنندگان آزمون دکتری تجربه کاری و علمی شون از من و شما بالاتر هست. خیلی از شرکت کنندگان در جلسه مصاحبه شروع می‌کنن و از تجربیات کاری و رزومه‌شون و همچنین درصدی که از آزمون کتبی شون حساب کردن رو برای بقیه می‌گن. خیلی به این صحبت‌ها توجه نکنید و سعی کنید خودتون رو روی مصاحبه تون متمرکز کنید.

توصیه دوم: بهترین پوشش برای روز مصاحبه برای آقایون کت و شلوار و برای خانم‌ها مانتو و شلوار اداری هست. سعی کنید تا حد امکان رسمی بیاین و از پوشیدن تیشرت و لباس تک و یا صندل تابستونه!!! خودداری کنید! هرچند که اینها در هیچ ایستگاهی مورد بررسی قرار نمی‌گیرن، اما می‌تونن اثر هاله‌ای ایجاد کنن. یادتون باشه کسی که شما رو ارزیابی و داوری می‌کنه داره شما رو کسی می‌بینه که قراره چهار سال آینده در پست مدیریت فعالیت کنه یا هیات علمی یک دانشگاه بشه. بنابراین تمام جوانب پوشش یک مدیر یا هیات علمی رو لحاظ کنید.

برگرفته از کتاب تکنیک های انتخاب رشته دکتری و مصاحبه دکتری به روش سنجش امیرکبیر